Prawie każda z nas w pewnym momencie swojego życia doświadczyła samotności. To uczucie, które odczuwałyśmy po rozstaniu i zakończeniu związku, po utracie ukochanej osoby lub wyprowadzce z domu. Samotność jest trudnym stanem, ponieważ niekoniecznie odnosi się do liczby osób, z którymi rozmawiasz lub liczby znajomych, przyjaciół, których posiadasz. Możesz mieć wokół siebie wielu ludzi i nadal czuć się samotnie. Czym jest uczucie samotności? Czy zawsze jest dla nas niekorzystne? Jak radzić sobie z samotnością?
Czym jest samotność?
Samotność to powszechne uczucie, które dotyka wielu ludzi na całym świecie. Poczucie osamotnienia może być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak izolacja fizyczna, społeczna czy emocjonalna. Ważne jest, aby pamiętać, że samotność nie jest oznaką słabości i ani gorszości. Dla niektórych osób uczucie samotności może być tymczasowe i łatwo je złagodzić. W przypadku innych samotność nie może być łatwo rozwiązana i może trwać długo tzw. chroniczna samotność.
Samotność to negatywne uczucie, które pojawia się, gdy nasze potrzeby społeczne nie są realizowane w wystarczający sposób. Ludzie czują się samotni, gdy nie czują odpowiedniego wsparcia i bliskości innych w relacjach, które tworzą. Problem nie dotyczy ilości czasu spędzanego z innymi ludźmi, wiąże się bardziej z jakością relacji. Samotna osoba czuje się często nierozumiana przez innych, potrzebuje ludzi, ale nie czuje, aby kontakty dawały jej satysfakcje. W terapii schematów ten rodzaj doświadczenia może być powiązany ze schematem deprywacji emocjonalnej.
Ludzie samotni i unikanie kontaktu
Każdy ma różne doświadczenia związane z samotnością. Czasami uczucie samotności, dotyczy kreślonej sytuacji życiowej, czy też jest pewnym wyborem. Jednakże, kiedy potrzebujemy kontaktu, a czujemy, że dookoła nas nie ma nikogo, cierpimy i odczuwamy pustkę. Być może wówczas należy się zastanowić, nad własnym wzorcem wchodzenia w relacje. Częstym ważnym obszarem może być unikanie relacji. Powody, dla których możemy unikać kontaktu z innymi to:
- brak wiedzy o tym, czego się potrzebuje,
- poczucie wstydu lub słabości, wówczas relacje mają często charakter powierzchowny
- poczucie, że straci się kontrolę,
- nieufność wobec innych, myśli, dotyczące wykorzystania lub osaczenia przez innych,
- niechęć do obciążania innych swoimi sprawami,
- wątpliwości, dotyczące tego, czy inni zrozumieją twoją perspektywę,
- negatywne doświadczenia z przeszłości, poczucie osamotnienia, niezrozumienia,
- poczucie, że inni osoby będą tobą rozczarowane, w związku z tym, co mówisz lub jak się prezentujesz,
- brak umiejętności nawiązywania relacji.
Samotność a zdrowie
Chociaż wiele z nas myśli o swojej samotności jako o problemie społecznym, wpływa ona również na nasze zdrowie. Osoby doświadczające poczucia osamotnienia nie mogą polegać na bezpieczeństwie bycia w grupie ani współdzielić ciężaru życiowych wyzwań i obowiązków z partnerem czy przyjaciółmi. Wobec tego uczucie samotności może mieć wymiar psychosomatyczny.
Jeśli czujesz się samotna, zwykle czujesz się bardziej zestresowana w sytuacjach, w których inni mogą radzić sobie lepiej. Możesz wysypiać się wystarczająco, uprawiać sport, mieć zdrowy styl życia a mimo to czuć pewnego rodzaju zmęczenie.
Samotność emocjonalna negatywnie wpływa na procesy myślowe, zdolność do radzenia sobie z zadaniami poznawczymi, kontrolę stanów zapalnych w ciele, obniża zdolność do regulowania stresu. Samotność może również zwiększać ryzyko przedwczesnej śmierci w takim stopniu, jak palenie tytoniu lub otyłość.
Zarażanie emocjonalne
Gdy czujesz przewlekłą samotność, możesz zacząć inaczej patrzeć na świat. Zaczynasz szybciej zauważać zagrożenia w swoim otoczeniu, spodziewasz się, że będziesz częściej odrzucana, możesz być bardziej czujna na negatywną ocenę. Ludzie, z którymi wchodzisz w interakcje, mogą wyczuwać Twoją nieufność, w wyniku czego zaczynają się od Ciebie oddalać, co utrwala Twój cykl samotności. Zarażanie afektywne może pomóc w budowaniu więzi z innymi, ale może również potęgować izolację i samotność.
Samotność a wiek
Jesteśmy podatni na poczucie samotności, w dowolnym okresie naszego życia. Jednakże problem samotności najboleśniej dotyka dzieci, młodzież oraz osoby starsze powyżej 65 roku życia. Sposób radzenia sobie z samotnością powinien być różny w zależności od określonej grup wiekowej. Na przykład osoby starsze mogą potrzebować poradnictwa z powodu utraty i doświadczenia żałoby po partnerze, podczas gdy osoby młodsze mogą potrzebować pomocy w przezwyciężeniu fobii społecznej.
Stygmatyzacja
Problem stygmatyzacji osób samotnych może ukształtować błędne wyobrażenie samotności, jako oznakę wrażliwości, kruchości lub słabości. Każda z nas może doświadczać samotności, to normalne życiowe doświadczenie. Stygmatyzacja osób żyjących samotnie, często utrudnia przełamywanie pewnych codziennych wzorców funkcjonowania. Aby przełamywać stygmat, warto być widoczną w systemach rodzinnych, ale również w miejscach publicznych np. kino czy kawiarnia. Przełamywanie pewnych odgórnie ustalonych norm pomoże Ci ukierunkować się na obszar swoich potrzeb i celów.
Depresja a samotność
Samotność często może być mylona z objawem depresji. Samotność to uczucie a depresja to zespół objawów, związanych z obniżonym nastrojem, niską motywacją. Oczywiście samotność może przyczyniać się do objawów depresyjnych, ale nie zawsze tak jest, również żałoba nie jest tożsama z depresją. Wprawdzie jednym z obszarów leczenia depresji jest poprawa jakości relacji z innymi, zwiększenie doświadczeń przeżywania pozytywnych emocji, jednakże nie można zakładać, że samotność zniknie, gdy objawy depresyjne zostaną rozwiązane. Istnieją osoby, które dobrze funkcjonują pomimo odczuwanej samotności. To osoby, które świadomie wybierają samotne życie tzw. samotność z wyboru.
Jak radzić sobie z samotnością – krok po kroku
Przyczyn samotności jest wiele, w przypadku chęci kontaktu z drugą osobą, warto zastanowić się, jak sobie radzić z samotnością. Samotność może być dla nas sygnałem, że potrzebujemy kogoś bliskiego. Celem powinno być zmniejszenie niepokojącego poziomu samotności, a nie pozbycie się samotności, jako takiej. Postaraj się dać sobie tyle czasu, ile potrzebujesz, stopniowo wychodź ze swojej strefy komfortu. Pamiętaj, że minimalizacja poziomu samotności, to także często uwolnienie się od cynizmu i nieufności wobec innych.
Spróbuj
- Nie milczeć, bo nie chcesz zmartwić innych. Przestań obawiać się, że będziesz dla kogoś ciężarem.
- Nie zakładać, że inni nie chcą słuchać Ciebie ani twoich opinii.
- Nie czekać, aż będziesz tak zestresowana lub wyczerpana, że nie będziesz w stanie w pełni skorzystać ze wsparcia innych.
Sposoby na przełamanie starych wzorców samotności, jak sobie radzić?
Innym obiecującym sposobem radzenia sobie z samotnością jest poprawa jakości naszych relacji, w szczególności poprzez budowanie intymności z ludźmi wokół nas. Koncentruje się na zwiększeniu pozytywnych emocji i doświadczeń z ludźmi. Zwiększenie dobrych zachowań społecznych może zachęcić cię do głębszych i bardziej znaczących połączeń z innymi.
- zadzwoń do przyjaciół lub rodziny przez telefon,
- odnów kontakt z istniejącymi znajomymi i przyjaciółmi,
- stwórz okazję do interakcji z innymi nowymi ludźmi
- spróbuj docenić w długotrwały sposób dobre relacje, które chcesz pielęgnować
- angażuj się w zajęcia, które sprawiają ci przyjemność,
- praktykuj współczucie dla siebie,
- spędzaj czas ze zwierzętami,
- rozpocznij uczestnictwo w różnych lokalnych społecznościach lub grupach, znajdź ludzi o podobnych zainteresowaniach, związanych z twoim hobby,
- próbuj nowych rzeczy, takie jak wędrówki, wolontariat, które pomogą ci poznać nowych ludzi i nawiązać nowe przyjaźnie.
Nawiązanie kontaktu – krok po kroku
- Staraj się częściej starannie planować i decydować, z kim chcesz porozmawiać.
- Poinformuj innych o potrzebie rozmowy lub chęci spotkania.
- Wybierz odpowiedni czas i miejsce.
- Zacznij od rozmowy o rzeczach praktycznych.
- Staraj się być autentyczna.
- Słuchaj, dopytuj o ważne kwestie.
- Bądź aktywna, wyrażaj swoje opinie. Nie unikaj dzielenia się bolesnymi myślami i uczuciami.
Jeżeli chcesz zmniejszyć poziom swojej samotności, postaraj się wyzwolić ze swojej ochronnej tarczy, pokaż, że ci zależy, że chcesz nawiązać kontakt i naprawdę wpuścić kogoś na chwilę. Nawet jeśli nie wiesz, jaki będzie wynik spotkania, podejmij ryzyko, nie bój się niepowodzeń, one są wliczone w nowe działania, które stopniowo przełamią stare wzorce.
Jeśli doświadczać bolesnej samotności w życiu prywatnym umów się na spotkanie – psychoterapia online
Jeżeli doświadczasz samotności w swoim miejscu pracy umów się na spotkanie – coaching online
