cyberchondria współczesna hipochondria

Cyberchondria – lęk o zdrowie w dobie Internetu

Spis treści

Czy zdarzyło Ci się kiedyś poczuć lekki ból głowy, a po 20 minutach wyszukiwania w Internecie informacji być przekonaną, że to na pewno guz mózgu?

W dobie cyfrowej rewolucji dostęp do informacji o zdrowiu jest na wyciągnięcie ręki. Wystarczy kilka kliknięć, aby znaleźć odpowiedzi na pytania dotyczące objawów, chorób czy metod leczenia. Jednak ta łatwość dostępu do wiedzy ma swoją ciemną stronę – coraz więcej osób wpada w pułapkę cyberchondrii, czyli nadmiernej troski o zdrowie, napędzanej przez internetowe wyszukiwania.

Czym jest to zjawisko i jak możemy sobie z nim poradzić?

Czym jest cyberchondria?

Cyberchondria to współczesna forma hipochondrii,( inaczej lęk o zdrowie), która rozwija się w odpowiedzi na nadmierne korzystanie z Internetowych źródeł informacji medycznych. Osoby dotknięte tym zjawiskiem spędzają godziny na przeszukiwaniu stron, forów i mediów społecznościowych w poszukiwaniu wyjaśnień dla swoich dolegliwości. Niestety, często prowadzi to do błędnych diagnoz, narastającego lęku i niepotrzebnego stresu.

Przykład: Budzisz się z lekkim bólem głowy. Zamiast poczekać, aż objaw minie, sięgasz po telefon i wpisujesz w wyszukiwarkę „ból głowy przyczyny”. Po kilku minutach czytania jesteś przekonany, że cierpisz  poważne schorzenie. Twój niepokój rośnie, a Ty zaczynasz planować wizytę u specjalisty, choć w rzeczywistości ból mógł być spowodowany zwykłym przemęczeniem.

Objawy cyberchondrii

Najważnieszje obszary trudności pacjentów doświadczających cyberchodrii to:

1. Wzorzec wyszukiwania informacji

  • Nadmierne, powtarzające się wyszukiwanie informacji zdrowotnych online (minimum 2 godziny dziennie).
  • Wielokrotne sprawdzanie tych samych informacji na różnych stronach.
  • Poszukiwanie informacji o coraz poważniejszych chorobach związanych z początkowymi objawami.

2. Narastający niepokój

  • Zwiększony poziom lęku po każdej sesji wyszukiwania.
  • Trudności w powstrzymaniu się od dalszego szukania informacji mimo rosnącego niepokoju.
  • Przejściowa ulga po znalezieniu uspokajających informacji, po której następuje nawrót lęku.

3. Zakłócenie codziennego funkcjonowania

  • Znaczące pogorszenie funkcjonowania w pracy/szkole.
  • Zaniedbywanie obowiązków domowych.
  • Problemy w relacjach interpersonalnych.
  • Trudności z koncentracją na innych zadaniach.

Jak rozpoznać cyberchondrię?

Zastanów się, czy:

  • Spędzasz godziny na przeszukiwaniu internetu w poszukiwaniu informacji o zdrowiu.
  • Każdy drobny objaw interpretujesz, jako oznakę poważnej choroby.
  • Czujesz ulgę po przeczytaniu informacji medycznych, ale tylko na krótko.
  • Twoje wyszukiwania zaczynają wpływać na codzienne życie, powodując stres i unikanie aktywności.

Dlaczego internet nas przeraża?

Algorytmy wyszukiwarek internetowych są zaprojektowane tak, aby przyciągać uwagę. Dlatego często wyświetlają najbardziej dramatyczne i niepokojące scenariusze. Gdy wpisujemy objawy, takie jak „ból brzucha” czy „kłucie w klatce piersiowej”, pierwsze wyniki często sugerują poważne choroby. To prowadzi do błędnego koła lęku – im więcej czytamy, tym bardziej się martwimy, a im bardziej się martwimy, tym więcej czytamy.

Psychologiczne mechanizmy stojące za cyberchondrią

  1. Selektywna uwaga: Osoby z cyberchondrią mają tendencję do skupiania się na informacjach, które potwierdzają ich najgorsze obawy, ignorując te, które sugerują łagodniejsze przyczyny objawów.
  2. Katastrofizacja: To tendencja do wyolbrzymiania negatywnych konsekwencji. Zwykły ból głowy staje się oznaką śmiertelnej choroby, a drobna wysypka – objawem poważnej infekcji.
  3. Brak zaufania do własnego ciała: Cyberchondria często wynika z niskiej tolerancji na niepewność. Osoby dotknięte tym zjawiskiem mają trudności z zaakceptowaniem, że niektóre objawy są naturalne i nie wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.

Krytyczne myślenie a wyszukiwanie informacji

Krytyczne myślenie jest umiejętnością, która powinna towarzyszyć każdemu, kto korzysta z Internetu, jako źródła informacji medycznych. W dobie fałszywych wiadomości i niezweryfikowanych danych, umiejętność oceny jakości informacji staje się kluczowa. Krytyczne myślenie pozwala na analizowanie treści, co z kolei umożliwia podejmowanie lepszych decyzji zdrowotnych. Osoby, które potrafią myśleć krytycznie, są mniej podatne na manipulacje i dezinformację, co znacząco wpływa na ich zdrowie psychiczne.

Ważnym elementem krytycznego myślenia jest umiejętność zadawania właściwych pytań. Przykładowo, warto zastanowić się, kto jest autorem artykułu, jakie ma kwalifikacje oraz czy podaje źródła swoich informacji. Warto również spojrzeć na datę publikacji, ponieważ w dziedzinie medycyny wiedza szybko się zmienia, a przestarzałe informacje mogą być szkodliwe. Krytyczne myślenie pomaga także dostrzegać różnice między opiniami a faktami, co jest kluczowe w kontekście zdrowia.

Dzięki krytycznemu myśleniu można również lepiej interpretować wyniki wyszukiwania. Zamiast automatycznie przyjmować wszystkie informacje za prawdziwe, warto je weryfikować i porównywać z innymi źródłami. Tego rodzaju podejście może znacząco zmniejszyć ryzyko rozwoju cyberchondrii, ponieważ pozwala na bardziej świadome korzystanie z dostępnych informacji i unikanie paniki związanej z nieuzasadnionymi obawami.

Jak korzystać z dostępnych źródeł informacji medycznych w sposób odpowiedzialny?

Korzystanie z dostępnych źródeł informacji medycznych w sposób odpowiedzialny to umiejętność, która wymaga pewnej dyscypliny oraz wiedzy. Po pierwsze, warto korzystać z wiarygodnych źródeł, takich jak strony internetowe instytucji zdrowotnych, organizacji medycznych oraz publikacji naukowych. Strony takie jak: WHO czy renomowane uczelnie medyczne często oferują rzetelne i aktualne informacje, które są oparte na badaniach naukowych i doświadczeniu specjalistów.

Jak sobie radzić z cyberchondrią? Praktyczne wskazówki

  1. Ogranicz czas spędzany na przeszukiwaniu internetu. Ustal sobie zasadę, że na poszukiwanie informacji o zdrowiu poświęcasz nie więcej niż 15 minut dziennie. Jeśli objawy nie ustępują, zamiast szukać odpowiedzi w sieci, umów się na wizytę u lekarza.
  2. Krytyczne myślenie. Zanim uwierzysz w to, co przeczytasz, sprawdź źródło informacji. Czy artykuł został napisany przez lekarza? Czy podano badania naukowe, które potwierdzają tezy? Pamiętaj, że nie wszystko, co znajdziesz w internecie, jest prawdą.
  3. Prowadź dziennik objawów. Zapisuj swoje dolegliwości, ich nasilenie i czas trwania. To pomoże Ci zachować obiektywizm i dostarczy lekarzowi konkretnych informacji podczas wizyty.
  4. Znajdź alternatywne sposoby radzenia sobie ze stresem. Medytacja, joga czy ćwiczenia oddechowe mogą pomóc w redukcji lęku i poprawie samopoczucia. Zamiast skupiać się na objawach, spróbuj skierować swoją uwagę na coś pozytywnego.
  5. Szukaj wsparcia. Jeśli czujesz, że Twoje obawy o zdrowie wymykają się spod kontroli, nie wahaj się skonsultować z psychologiem lub psychoterapeutą. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) jest szczególnie skuteczna w leczeniu cyberchondrii, pomagając zmienić negatywne wzorce myślenia.

Kiedy szukać pomocy specjalisty?

Jeśli zauważasz, że:

  • Twoje obawy o zdrowie znacząco wpływają na codzienne funkcjonowanie.
  • Spędzasz więcej niż godzinę dziennie na czytaniu o chorobach.
  • Odczuwasz silny lęk, który nie ustępuje po konsultacji z lekarzem.
  • Unikasz normalnych aktywności z obawy o zdrowie.

To znak, że warto skonsultować się z psychologiem lub psychoterapeutą – psychoterapia online. Cyberchondria może prowadzić do chronicznego stresu a nawet depresji, dlatego nie warto bagatelizować tego problemu.

Praktyczne wskazówki na zakończenie

  1. Zanim sięgniesz po telefon, by sprawdzić objawy, odczekaj 30 minut. Często dolegliwości same ustępują.
  2. Ustal stałe godziny wizyt kontrolnych u lekarza – regularne badania mogą zmniejszyć Twój niepokój o zdrowie.
  3. Znajdź alternatywne sposoby na stres – ćwiczenia oddechowe, medytacja czy aktywność fizyczna mogą być świetnym sposobem na rozładowanie napięcia.

Pamiętaj – troska o zdrowie jest ważna, ale nie powinna zamieniać się w obsesję. Internet jest świetnym źródłem informacji, ale nie zastąpi profesjonalnej konsultacji medycznej. Dbaj o siebie mądrze!

 

Bibliografia:

  1. Starcevic, V., & Berle, D. (2023). Cyberchondria: An old phenomenon in a new light. Current Psychiatry Reports, 25(2), 91-99.
  2. McMullan, R. D., Berle, D., Arnáez, S., & Starcevic, V. (2019). The relationships between health anxiety, online health information seeking, and cyberchondria: Systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders, 245, 270-278.
  3. Mathes, B. M., Norr, A. M., Allan, N. P., Albanese, B. J., & Schmidt, N. B. (2018). Cyberchondria: Overlap with health anxiety and unique relations with impairment, quality of life, and service utilization. Psychiatry Research, 261, 204-211.
  4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24956357/

 

 

 

 

5/5 - (1)
Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Autor:
Jestem certyfikowaną psychoterapeutką i superwizorką CBT. Wykorzystuję najnowsze metody terapii poznawczo-behawioralnej i terapii schematów. Moja specjalność? Przekuwanie skomplikowanych teorii w praktyczne porady i rozwiązania! Jako ekspertka w dziedzinie nie tylko prowadzę praktykę kliniczną, ale również szkolę i superwizuję innych psychoterapeutów. Zapraszam Cię do czytania moich artykułów i kontaktu, jeśli potrzebujesz profesjonalnego wsparcia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Cyberchondria - lęk o zdrowie w dobie Internetu - psychoterapia 1 nowe widoki 400x400 - Nowe Widoki

Psychoterapia

Wsparcie psychoterapeutyczne
dla kobiet 

coaching biznesowy online

Coaching

Indywidualny coaching biznesowy, coaching kariery i rozwój osobisty dla kobiet

superwizja grupowa cbt

Superwizja

W procesie superwizji stajesz się lepszą w tym, co robisz, aby skuteczniej pomagać swoim Klientom

Cyberchondria - lęk o zdrowie w dobie Internetu - O nas kw 400x400 - Nowe Widoki

Umów się na sesję
do psychoterapeuty lub coacha

Wiemy, jak skutecznie pomagać

Oferujemy spotkania w gabinecie w Warszawie i online

Świadczymy usługi w językach polskim i angielskim

Zobacz również