Rozstanie z bliską osobą nigdy nie jest łatwe. Potrzeba wiele czasu, aby zaakceptować nową rzeczywistość. Niestety, u niektórych osób smutek po rozstaniu może przerodzić w depresję. Choroba ta często aktywowana jest właśnie przez takie silne i wstrząsające wydarzenia. Jak rozpoznać, czy trudne emocje, jakie towarzyszą nam po rozstaniu to już depresja? Jakie są przyczyny powstawania depresji? Jak można wesprzeć osobę z depresją po rozstaniu?
Czym jest depresja po rozstaniu?
Depresja po rozstaniu to stan, kiedy znaczne obniżenie nastroju występujące po bolesnym rozstaniu z partnerem lub inną bliską osobą przerodziło się w stan chorobowy, wymagający odpowiednio dobranego leczenia. Depresja po rozstaniu to depresja, której wyzwalaczem było rozstanie, ale jej przebieg jest często taki sam, jak u osób, u których depresja pojawiła się w innych momentach życia.
Depresja po rozstaniu najczęściej pojawia się w związkach romantycznych, bolesna strata, gdy obie strony były ze sobą silnie, emocjonalnie związane bywa bardzo przytłaczająca.
Depresja po rozstaniu może towarzyszyć także załamaniu innych więzi społecznych np. głębokich, wieloletnich przyjaźni, czy więzi rodzinnych. Ich wspólnym mianownikiem jest fakt, że bliska osoba przestaje być obecna w życiu pacjenta w takiej formie, jak dotychczas lub w ogóle. W przypadku związków romantycznych często rozstanie okraszone jest dużą ilością stresu rozciągniętego w czasie, związanego np. ze zmianą mieszkania, formalnościami rozwodowymi itd. Stan tkwienia w relacji, która choć zakończona, nadal jest obecna w naszym życiu, sprzyja trwałemu obniżeniu nastroju, a w rezultacie wykształceniu się depresji.
Osoby, które tracą jakąś bliską relację, często tracą również poczucie bezpieczeństwa oraz siłę, aby stawiać czoła codziennym wyzwaniom. Dla niektórych stan ten jest tak ciężki do zniesienia, że przeradza się on w depresję.
Jak rozpoznać, czy to już depresja?
Należy pamiętać, że nie każde trudne uczucia pojawiające się po rozstaniu z bliską osobą zwiastują depresję. Emocje takie jak smutek, złość, zagubienie oraz poczucie bezradności są naturalnym elementem rozstań, zwłaszcza jeśli zakończenie relacji przebiegało w konfliktowej, nieprzyjaznej atmosferze. U wielu osób pojawiające się wtedy poczucie odrzucenia i związany z tym obniżenie nastroju miną samoistnie.
Samo rozstanie oraz towarzyszące temu zmiany np. zmiana miejsca zamieszkania podnoszą poziom stresu u obu stron. Często osoby tuż po rozstaniu intuicyjnie wycofują się na chwilę z życia społecznego, aby dać sobie czas na przepracowanie trudnego doświadczenia oraz powrót do mentalnej równowagi. W tym przypadku należy obserwować, jak długo takie wycofanie trwa i czy prowadzi ku lepszemu.
Alarmujące jest, jeśli stan przygnębienia, smutku i drażliwości trwa przez dwa tygodnie nieprzerwanie. Jeśli pacjent przez większość dnia odczuwa opisane wyżej, negatywne emocje można podejrzewać depresję. Należy niezwłocznie poszukać pomocy, leczenie depresji online – psychoterapia online.
Typowe objawy depresji po rozstaniu
Objawy depresji to szeroki wachlarz uczuć i zachowań, jednak nie wszystkie muszą występować razem i u każdego pacjenta, aby móc zdiagnozować depresję. Depresja objawia się nie tylko, jako choroba psychiczna, ale towarzyszą jej także zaburzenia funkcjonowania ciała.
Depresji po rozstaniu- objawy:
- Silny smutek, odczuwany przez większą część doby
- Poczucie beznadziei
- Zwiększona drażliwość
- Zwiększona płaczliwość
- Niemożność koncentracji, mniejsza aktywność intelektualna
- Problemy z pamięcią
- Zaburzenia łaknienia- u części osób występuje zajadanie emocji, u innych zaś niechęć bądź brak pamięci do przyjmowania posiłków
- Zaburzenia snu- może pojawić się bezsenność lub wręcz przeciwnie, osoba w depresji będzie spać znacznie więcej niż zwykle
- Zmiana rytmu dobowego- związane z zaburzeniami snu, wstawanie i kładzenie się spać w innych godzinach niż zwykle.
- Brak energii życiowej i duża męczliwość. Wszystkie zadania, jakie codziennie wykonywała dana osoba, w chorobie stają się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania.
- Mniejsze lub zerowe libido.
Warto pamiętać, że u każdego depresja przebiega inaczej. W dużej mierze zależy to od jej podłoża, wcześniejszych doświadczeń czy typu osobowości. U części osób depresji mogą towarzyszyć także objawy lękowe oraz różne bóle somatyczne np. bóle głowy czy problemy żołądkowe. Pamiętaj, aby zawsze korzystać z opinii specjalisty, kiedy jakiś objaw uznasz za niepokojący.
Bezsenność po rozstaniu — jak jej zapobiegać?
Bezsenność po rozstaniu to jeden z częstszych symptomów utrudniających życie osób porzuconych. Może polegać na trudnościach z zasypianiem lub częstym budzeniem się w nocy. Może także dotyczyć niemożności przespania więcej niż kilku godzin na raz. Sen osób borykających się z bezsennością jest płytki i przerywany. Rano takie osoby nadal są zmęczone i mają mniej energii. Bezsenności mogą towarzyszyć także bóle głowy.
Bezsenne noce często pogłębiają pozostałe objawy depresji, takie jak drażliwość, czy poczucie bezradności. Istnieje związek pomiędzy bezsennością a ilością podejmowanych prób samobójczych. W związku z tym objaw ten powinien zostać jak najszybciej wyeliminowany z życia pacjenta.
Bezsenność można leczyć odpowiednio dobranymi lekami oraz zmianą nawyków dotyczących higieny snu. Co możesz zrobić, aby wspomóc walkę z bezsennością? Jeśli masz siłę, spróbuj popracować nad rutyną dotyczącą snu. Pilnuj godzin budzenia się i chodzenia spać, przy czym to wstawanie codziennie o tej samej porze jest kluczowe. Zadbaj o to, aby wyciszyć się przed snem, nie używać telefonu bezpośrednio przed pójściem spać i nie jeść tuż przed snem. Unikaj picia napojów z kofeiną na 6 do 8 godzin przed snem. Warto także, aby sypialnia była miejscem jedynie do snu, a drzemki w ciągu dnia zostały wyeliminowane do zera.
Problemem bezsenności warto zająć się jak najszybciej, ponieważ błędne wzorce związane z rytmem dobowym szybko się utrwalają. Nie pozwól na to, aby bezsenność po rozstaniu przemieniła się w bezsenność na stałe.
Skąd bierze się depresja po rozstaniu? Kryzysy emocjonalne po rozstaniu
Choć depresja wynikająca z utraty bliskiej osoby może spotkać każdego, to jednak są pewne czynniki, które to ryzyko podnoszą. W procesie wychodzenia z depresji ważne jest, aby uświadomić sobie, skąd bierze się choroba. Zrozumienie procesów zachodzących w mózgu pomaga podejść do siebie z łagodnością i dać sobie czas na leczenie.
Przyczyny psychologiczne
Jak to jest, że jedne osoby są bardziej podatne na depresję, a inne mniej? Istnieją pewne cechy osobowości, które zwiększają szansę wystąpienia depresji. Kiedy osoba o takich cechach znajdzie się w niekorzystnym położeniu w życiu, przeżyje jakąś trudną sytuację np. omawiane tutaj rozstanie, może mieć skłonności do stanów depresyjnych i w przypadku ich przeoczenia, doprowadzić do rozwinięcia się choroby.
Do tych cech między innymi zalicza się:
- neurotyczność
- perfekcjonizm
- lękliwość
- niskie poczucie własnej wartości
Do przyczyn powstawania depresji należy dodać także przyczyny społeczne. Osoby, które nie mają zawiązanych silnych relacji społecznych, odczuwają samotność, mają trudności w nawiązywaniu nowych znajomości, będą przeżywać rozstania gorzej i tym samym będą bardziej narażone na występowanie depresji po rozstaniu. Silna siatka relacji społecznych zapewnia człowiekowi poczucie bezpieczeństwa i sprawczości, warto o nią dbać zwłaszcza po rozstaniu.
Przyczyny biologiczne
W zrozumieniu depresji istotne jest także jej podłoże biologiczne. Najważniejsza teoria powstawania tej choroby mówi o brakach w neuroprzekaźnikach, takich jak dopamina, serotonina i noradrenalina. Niedobór neuroprzekaźników zaburza przesyłanie sygnału między neuronami. Wiele leków stosowanych w leczeniu depresji opiera się na poprawie neuroprzekaźnictwa. Regulując chemię mózgu, zwalczają symptomy depresji.
Biologiczne przyczyny depresji to także zaburzenia hormonalne. Brak równowagi wśród hormonów tarczycy lub hormonów płciowych może skutkować depresją. W takim przypadku oprócz leczenia depresji, należy także zająć się problemem źródłowym i za pomocą odpowiednich leków i nawyków popracować nad gospodarką hormonalną organizmu.
Jak poradzić sobie z depresją po rozstaniu? Jak zacząć inaczej przeżywać?
Nie ma jednego skutecznego sposobu na to, jak wyjść z depresji po rozstaniu. Pierwszym krokiem powinno być poszukanie pomocy specjalisty. Jeśli podejrzewasz, że wystąpiła u Ciebie depresja po porzuceniu, udaj się do specjalisty. Najlepiej, aby był to lekarz psychiatra lub psychoterapeuta ale jeśli z jakichś powodów nie jest to teraz możliwe, pierwszą pomoc w depresji może zaoferować także lekarz rodzinny. U części osób leczenie będzie obejmować zarówno leki, jak i psychoterapię. Tę drugą warto podjąć, aby w bezpiecznych warunkach i z pomocą specjalisty przepracować bolesne rozstanie, poznać swoje schematy myślowe i skonfrontować się z nimi. Psychoterapia nie tylko pomoże Ci wyjść z depresji, ale także wyposaży Cię w narzędzia umożliwiające szybsze rozpoznawanie epizodów depresyjnych w przyszłości i sposoby radzenia sobie z nimi. Istnieje wiele nurtów psychoterapii pomocnych w leczeniu depresji, a ich dobór jest kwestią indywidualną każdego pacjenta.
Jednymi z częściej stosowanych nurtów w walce z depresją jest terapia poznawczo-behawioralna. Terapia poznawczo-behawioralna (ang. Cognitive-Behavioral Therapy, CBT) jest jednym z najskuteczniejszych podejść terapeutycznych w walce z depresją. Ma ona na celu pomóc osobie cierpiącej na depresję w identyfikowaniu i zmianie myśli oraz zachowań, które przyczyniają się do pogorszenia jej stanu emocjonalnego.
Oto kilka kluczowych elementów terapii poznawczo-behawioralnej w kontekście leczenia depresji:
- praca z myślami. Terapeuci CBT pomagają pacjentom w identyfikowaniu negatywnych lub szkodliwych myśli, które mogą pogłębiać depresję. Raz zidentyfikowane, te myśli są analizowane pod .kątem ich trafności i alternatywnych sposobów myślenia.
- zmiana myśli. Terapeuci pomagają pacjentom w zastępowaniu negatywnych myśli bardziej realistycznymi i konstruktywnymi przekonaniami. To może pomóc w redukcji uczuć beznadziejności, winy i bezwartościowości.
- rozwijanie umiejętności radzenia sobie. CBT skupia się na nauczaniu konkretnych umiejętności radzenia sobie z depresją. Osoby uczą się strategii, takich jak rozwiązywanie problemów, pozytywne myślenie, relaksacja i umiejętność redukcji stresu.
- uczenie zachowań adaptacyjnych, W terapii CBT pacjenci pracują nad identyfikacją i zmianą zachowań, które mogą przyczyniać się do depresji. To może obejmować unikanie sytuacji społecznych, wycofanie się z aktywności lub izolację.
- monitorowanie nastroju. Osoby uczą się śledzenia swojego nastroju i myśli w codziennym życiu. To pozwala zrozumieć, co może wpływać na pogorszenie lub poprawę samopoczucia.
Co sama możesz zrobić, aby poradzić sobie z rozstaniem? Czy zawsze konieczny jest psycholog?
Nie ma jednej recepty na to, jak żyć po rozstaniu. Jest jednak szereg rzeczy, które warto robić dodatkowo, poza podjętym leczeniem, aby pomóc sobie wyjść z depresji po rozstaniu. Przede wszystkim pozwól sobie na smutek po rozstaniu i przeżywanie trudnych emocji. Duszenie ich w sobie tylko rozciąga proces leczenia w czasie. W przypadku utraty bliskiej osoby najlepiej sprawdza się metoda radykalnej akceptacji. Nie oceniaj, postaraj się zaakceptować nową sytuację taką, jaką jest. To normalne, że po porzuceniu możesz czuć szereg skrajnych emocji, pozwól sobie na ich odczuwanie, a miną szybciej.
Nie rezygnuj z dotychczasowego życia. Trudno jest normalnie funkcjonować w społeczeństwie, kiedy czujesz, że świat Ci się zawalił. Warto jednak próbować. Zaangażowanie się w relacje społeczne pomoże Ci poczuć się bezpiecznej i mniej samotnie na świecie. Pamiętaj o swoich przyjaciołach, rodzinie i znajomych. Spędzaj z nimi czas. Angażuj się w pracę i inne obowiązki, jakie dotychczas wykonywałaś. Zachowanie swojej codziennej rutyny przyspieszy zdrowienie i pozwoli Ci uniknąć nadmiernego rozpaczania po rozstaniu.
Pamiętaj także o ruchu i zdrowej diecie. Oba te elementy mają udowodniony, pozytywny wpływ na zachowanie zdrowia psychicznego. Nawet jeden krótki spacer dziennie to już krok w stronę odzyskania swojej równowagi! Ponadto pełnowartościowa dieta zapobiega powstawaniu niedoborów niezbędnych dla zdrowia witamin i minerałów. Niedobory te również mogą wpływać na powstawanie depresji oraz utrudniać jej leczenie.
Jak wspierać osobę w depresji po rozstaniu?
Jak pomóc osobie z depresją? Jeśli zauważyłaś, że bliska Ci osoba ma objawy depresji po rozstaniu, to niezwłocznie nakieruj ją na uzyskanie profesjonalnej pomocy. Możesz także przekazać jej numery telefonów zaufania lub działającego w Twoim mieście Centrum Interwencji Kryzysowej.
To, co jeszcze możesz zrobić, to zapewnić osobie w depresji swoją obecność i zrozumienie. Osoby po rozstaniu często nie lubią zostawać same i zanim się do tego przyzwyczają, warto wspierać je swoją obecnością. Pamiętaj, że dla wielu osób ze zdiagnozowaną depresją, codzienne życie jest na tyle przytłaczające, że mogą nie być w stanie np. wyjść na miasto, nie oczekuj zbyt wiele, postaraj się dostosować do możliwości chorej osoby.
W miarę postępowania leczenia, możesz próbować wciągnąć osobę w depresji w jakąkolwiek społeczną aktywność. Spotkania w grupie znajomych, wspólne wyjście na grupowy fitness czy wolontariat mogą skutecznie pomóc przywrócić osobie po rozstaniu więzi społeczne i poczuć sens życia.
Jak zapobiegać depresji po rozstaniu?
Aby zapobiec depresji po rozstaniu kluczowe jest zrozumienie procesu, przez który się przechodzi. Zniknięcie z naszego życia bliskiej osoby często objawia się tak samo, jak żałoba i tak należy ją traktować. Akceptacja tego stanu i danie sobie przyzwolenia na przeżywanie emocji może skrócić czas cierpienia po rozstaniu i tym samym nie dopuścić, aby rozwinęła się silna depresja po rozstaniu.
Po rozstaniu warto obserwować swoje myśli i spojrzeć na nie z dystansu. Pomocne mogą być praktyki mindfulness. Pamiętaj, że to nie sytuacje wyzwalają uczucia, a Twoje myśli o nich. Postaraj się nie wpadać w nadmierne zniekształcenia poznawcze np. w zero-jedynkowe myślenie, takie jak „już nikt mnie nie pokocha” czy „zawsze będę sama”. Zauważaj niewspierające schematy myślowe i zastąp je takimi, które pomogą Ci w wychodzeniu z żałoby po rozstaniu.
Tuż po rozstaniu daj sobie taryfę ulgową na wszystkie rzeczy, które robiłaś do tej pory, ale nie wycofuj się z życia na stałe. Zaangażowanie w pracę czy własne hobby może skutecznie uchronić Cię przed popadnięciem w depresję.
Daj sobie czas
Rozstania to temat złożony i trudny, niezależnie od etapu życia, na jakim jesteś. Najważniejsze jest danie sobie czasu na poskładanie swojego życia od nowa. Często czujemy, że związki nas definiują i określają, w którą stronę mamy iść. Jednak to nie do końca jest prawda. Nie musisz szukać swojej drugiej połówki- sama jesteś całością.
Po bolesnym rozstaniu obserwuj swoje myśli i ciało. Reaguj na każdy niepokojący objaw. Depresja to choroba, na którą zachorować może każdy. Jeśli czujesz, że potrzebujesz wsparcia- sięgnij po nie.
