Neuralgia to niezwykle dokuczliwe bóle o charakterze napadowym. Pojawiają się nagle i uniemożliwiają standardowe funkcjonowanie człowieka. Przyczyną pojawiania się nerwobólu jest uszkodzenie układu nerwowego, a dokładnie nerwu obwodowego unerwiającego daną część organizmu. Nerwobóle mogą promieniować oraz wywoływać drętwienie lub mrowienie konkretnych części ciała. Pacjenci najczęściej skarżą się na nerwobóle głowy, pleców lub serca, choć nerwobóle mogą dotyczyć każdej części ciała. Na szczęście neuralgię można skutecznie leczyć. Dowiedz się, czym charakteryzuje się neuralgia i w jaki sposób ją leczyć?
Czym jest nerwoból?
Nerwoból, zwany inaczej neuralgią to przypadłość objawiająca się nagłymi napadami bólu o dużej sile, które mogą występować na całym ciele. Pomiędzy atakami bólu pacjent może nie odczuwać żadnych objawów. Ataki te występują nieregularnie, ale przez swoją uciążliwość skutecznie „wyłączają” chorującego z życia społecznego oraz zawodowego. Rodzaj odczuwanego bólu różni się w zależności od miejsca występowania oraz jego przyczyny.
Rodzaje neuralgii – diagnostyka
Istnieje wiele rodzajów neuralgii. Do najczęściej występujących zalicza się neuralgię międzyżebrową, objawiającą się nerwobólami w klatce piersiowej oraz neuralgię nerwu trójdzielnego, występująca pod postacią nerwobóli różnych rejonów twarzy oraz szyi. W przypadku neuralgii trójdzielnej mogą pojawić wędrujące nerwobóle, czyli takie, które przemieszczaj się z jednej partii mięśni na inną.
Neuralgia dzieli się również na objawową oraz samoistną, która nie stanowi o żadnym procesie chorobowym, ale jest skutkiem przemęczenia lub napięcia, spowodowanego np. przewlekłym stresem czy zaburzeniami psychicznymi takimi jak nerwica lękowa, czy depresja.
Natomiast neuralgia objawowa to konsekwencja toczącego się w organizmie stanu chorobowego, spowodowanego np. zapaleniem lub uszkodzeniem gałęzi nerwu. Bóle występujące w wielu miejscach naraz np. na dużym obszarze kręgosłupa i przemieszczające się są określane jako rwa.
Nerwoból – objaw, który trudno zidentyfikować
Nerwobóle, to bóle, które nie mają oczywistej, widocznej na pierwszy rzut oka przyczyny. Do objawów, które pojawiają się najczęściej, zaliczamy:
- Intensywny ból o napadowym charakterze, obejmujący skórę.
- Uczucie kłucia lub pieczenia.
- Uczucie mrowienia w miejscu występowania nerwobólu.
- Niedowład wywołany porażeniem nerwów mięśni, brak czucia.
- Nadmierna wrażliwość na temperaturę.
- Brak widocznych urazów mogących wskazywać na inną przyczynę bólu.
W zależności od grupy nerwów, których dotyczy neuralgia, napady bólu mogą mieć inny charakter i objawiać się na wiele różnych sposobów. Do nietypowych objawów neuralgii zalicza się np. występowanie nudności i wymiotów, zaburzenia widzenia (neuralgia Arnolda), a nawet trudnościami z oddychaniem.
Typowym objawem nerwobólu jest występowanie stref spustowych, czyli obszarów, których nawet najmniejsza stymulacja nerwu, jak na przykład powiew zimnego/ciepłego powietrza czy dotyk materiału wywołuje silny, rwący ból. Charakterystyczną cechą neuralgii jest brak możliwości całkowitego zwalczenia bólu lekami przeciwbólowymi dostępnymi bez recepty.
W neuralgii trójdzielnej czynnikiem wywołującym objawy bólowe mogą być także codzienne czynności takie jak mycie zębów, gryzienie czy rzucie pokarmu.
Nerw trójdzielny. Neuralgia nerwu trójdzielnego
Nerwoból nerwu trójdzielnego, znana także jako trigeminal neuralgia to schorzenie układu nerwowego charakteryzujące się nagłymi i intensywnymi bólami twarzy. Nerw trójdzielny (nerw trójdzielny) jest piątym nerwem czaszkowym i odpowiada za przekazywanie bodźców czuciowych z twarzy do mózgu.
Objawy neuralgii nerwu trójdzielnego obejmują:
- Nagłe, intensywne bóle twarzy. Bóle są często opisywane jako silne, elektryzujące, odczuwane krótko, ale bardzo bolesne.
- Okresowe napady bólu. Bóle często występują w napadach, które mogą trwać kilka sekund do kilku minut. Napady mogą być wywoływane przez codzienne czynności, takie jak żucie, mówienie, mycie twarzy, dotykanie skóry lub nawet podmuch wiatru.
- Ból jednostronny. Neuralgia nerwu trójdzielnego zazwyczaj występuje po jednej stronie twarzy, choć może być dwustronna, ale jest to rzadsze.
- Uczucie drętwienia lub mrowienia. Po napadzie bólu pacjenci mogą odczuwać uczucie drętwienia lub mrowienia w obszarze, który był dotknięty bólem.
Przyczyny neuralgii
W zależności od rodzaju nerwobólu, jego przyczyna może leżeć gdzie indziej. Przyczyną neuralgii nerwu trójdzielnego jest zazwyczaj ucisk na nerw przez naczynie krwionośne w okolicy nerwu.
Wśród innych przyczyn występowania neuralgii wymieniamy:
- zmiany na tle zapalnym nerwów, najczęściej w wyniku przebytego wcześniej półpaśca – mówimy wtedy o neuralgii półpaścowej.
- uszkodzenie nerwów w wyniku infekcji, urazu mechanicznego lub wywołane stresem,
- uszkodzenie nerwu w wyniku kontaktu z toksynami np. metalami ciężkimi albo tlenkiem węgla,
- niedobór witamin z grupy B, które są odpowiedzialne za prawidłowy rozwój oraz funkcjonowanie układu nerwowego,
- zaburzenia metaboliczne,
- problemy z kręgosłupem np. skolioza albo dyskopatia.
Na wystąpienie nerwobólu szczególnie narażone są osoby cierpiące na choroby takie jak cukrzyca, borelioza, reumatoidalne zapalenie stawów czy niedoczynność tarczycy oraz nosiciele wirusa HIV. Również pacjenci mający nerwicę lub depresję częściej skarżą się na neuralgię.
Nerwobóle często dotykają osób starszych i są związane po prostu z procesem starzenia się organizmu. Mogą pojawić się także u kobiet w ciąży, kiedy rosnący płód uciska różne partie nerwów, a całe ciało zaczyna funkcjonować inaczej, co może przeciążać układ nerwowy.
Nerwobóle serca mające charakter międzyżebrowy.
Szczególnym rodzajem nerwobólu jest ten dotyczące serca. Często pacjenci cierpiący na neuralgię międzyżebrową odczuwają ostre bóle w obrębie klatki piersiowej, pojawiające się w żebrach i w okolicach mostku. Często objawy są łudząco podobne do zawału serca. Bóle mogą występować po obu stronach klatki lub tylko po jednej stronie.
Nerwobóle serca – objawy. Nerwoból międzyżebrowy, neuralgia międzyżebrowa
Głównym objawem nerwobóli serca, jest tak samo, jak w przypadku innych nerwobóli, silny ból pojawiający się nagle bez widocznej przyczyny. Nerwobóle międzyżebrowe mogą występować na całej klatce piersiowej oraz w górze pleców. Często dotyczą okolic mostka, w związku z czym pacjenci trafiają pilnie do lekarza, podejrzewając u siebie zawał serca.
Nerwobóle serca mogą utrudniać oddychanie, np. uniemożliwiając wzięcie pełnego oddechu, ziewanie lub nasilać się przy pochylaniu ciała. Mogą pojawiać się także przy drobnych aktywnościach fizycznych np. podczas rozciągania. Często nerwobóle towarzyszą kichaniu lub są odczuwane podczas kaszlu. Na występowanie neuralgii międzyżebrowej szczególnie narażone są osoby po urazach i załamaniach żeber lub kręgosłupa. Nagły nerwoból tego obszaru może pojawić się także z bardziej prozaicznej przyczyny np. po wykonaniu gwałtownego ruchu.
Ból może być piekący, kłujący lub tępy i promieniujący. Ten drugi często jest mylony z refluksem oraz zapaleniem żołądka lub przełyku.
Neuralgia międzyżebrowa może być także odpowiedzią organizmu na stres oraz napięcie emocjonalne, a także towarzyszyć osobom chorującym na depresję czy nerwicę lękową.
Neuralgia nerwu językowo-gardłowego
Neuralgia nerwu językowo-gardłowego, znana również jako neuralgia języka gardłowego, to schorzenie, które objawia się ostrymi, nagłymi atakami bólu w okolicach języka, gardła lub ucha. Ból ten może być bardzo intensywny i trwać od kilku sekund do kilku minut. Neuralgia nerwu językowo-gardłowego jest dość rzadkim schorzeniem, które może być bardzo uciążliwe dla pacjentów. W przypadku tego typu neuralgii, brak widocznych zmian w badaniach obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa.
Objawy neuralgii nerwu językowo-gardłowego mogą obejmować:
- Nagły, ostry ból, który może przypominać przenikający ból lub uderzenie prądem.
- Ból lokalizujący się w okolicach języka, gardła, ucha lub podbródka.
- Ataki bólu, które występują spontanicznie lub w wyniku stymulacji takiej jak jedzenie, mówienie czy dotykanie obszaru objętego neuralgią.
- Okresowe nawroty bólu.
Leczenie neuralgii
Z każdym niepokojącym bólem o nieznanej przyczynie należy udać się do lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad lekarski i pokieruje dalszą diagnostyką, np. zlecając badanie elektrofizjologiczne lub obrazowe. Przed pójściem do specjalisty warto zrobić szczegółową listę objawów wraz z długością trwania ataków nerwobólu i ich częstotliwością. Im więcej informacji podasz od razu, tym krócej będzie trwało leczenie.
Przy stwierdzonej neuralgii sposób leczenia zależy od jej typu oraz przyczyny. W leczeniu farmakologicznym stosuje się między innymi leki opioidowe, leki przeciwpadaczkowe, a nawet leki przeciwdepresyjne.
W wyjątkowych przypadkach lekarz może zalecić także leczenie chirurgiczne. Zabieg ten jest przeprowadzany na pniu, zwoju lub korzeniu nerwu, którego podrażnianie wywołuje nerwobóle i polega na uszkodzeniu lub usunięciu nerwu wywołującego ból, aby uniemożliwić jego dalsze działanie i tym samym zlikwidować neuralgię na stałe.
Rodzaje zabiegów chirurgicznych wykonywanych w celu leczenia neuralgii:
- termoagulacja – uszkodzenie nerwu przy użyciu temperatury,
- gliceroliza– uszkodzenie nerwu wstrzykiwanym glicerolem,
- radiochirurgia– laserowe usuwanie nerwu z pomocą wiązki laserowej typu gamma,
- nekroliza– niszczenie nerwu substancjami chemicznymi.
Neuralgię można leczyć również poprzez terapię u fizjoterapeuty. Praca nad określonymi partiami mięśni, których dotyczą nerwobóle, może pomóc zlikwidować problem lub jedynie zwiększyć komfort życia pacjenta z neuralgią.
Warto wiedzieć, że istnieją również domowe sposoby nerwobóle – ćwiczenia rozluźniające mięśnie. To łagodne i nieinwazyjne sposoby na doraźne pozbycie się bólu. Domowe ćwiczenia mogą być także częścią pracy nad problemem, który wywołuje nerwobóle np. skrzywieniami kręgosłupa.
Nerwobóle – jak sobie radzić, sposoby leczenia?
Zanim lekarz dobierze ci skuteczne leki na nerwobóle, możesz spróbować poradzić sobie domowymi sposobami np. joga czy masaż. Możesz również skorzystać z akupunktury.
Również ziołolecznictwo zajmuje się problemami neuralgii. Naturalne preparaty sprawdzają się zwłaszcza w łagodzeniu objawów pochodzących ze skóry. Napary i okłady z ziół takich jak np. kwiat czarnego bzu, działający rozkurczowo czy arnika niwelująca bóle o różnym podłożu, są dobrym dodatkiem do głównego leczenia, jednak nie zastępują go całkowicie. Wśród ziół przydatnych w leczeniu nerwobóli wyróżnia się także przeciwzapalną wetywerię i uspokajającą melisę. Uważaj jednak na stosowanie ziół razem z lekami. Zawsze informuj lekarza o przeprowadzanych kuracjach ziołowych, ponieważ niektóre zioła wchodzą w reakcje chemiczne z substancjami czynnymi leków i mogą tworzyć związki potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia lub po prostu niwelować działanie leków.
Domowym sposobem na walkę z neuralgią jest również aromaterapia. Rozpylone w powietrzu olejki eteryczne łagodzą ból. Warto zaopatrzyć się w zapas olejku lawendowego kojącego nerwy, olejku eukaliptusowego działającego rozkurczowo i imbirowego, mającego działanie przeciwzapalne.
Samą aromaterapię można przeprowadzać z pomocą dedykowanego kominka lub poprzez dodanie kilku kropel olejku do ciepłej kąpieli, która sama w sobie może przynosić ulgę w niektórych bólach mięśniowych.
Długotrwałym działaniem, które jest bardzo skuteczne, a często nawet niezbędne jest zmiana stylu życia i sposobu odżywiania się. Leczenie nerwobólu nie będzie skuteczne, jeśli jego przyczyna leży w niedoborowej diecie lub zaburzonym rytmie dobowym. Warto zadbać o to, aby dieta dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ze szczególnym uwzględnieniem produktów wspierających działanie układu nerwowego takich jak płatki owsiane, kasze gruboziarniste czy orzechy i migdały.
Jaka witamina na nerwobóle?
Nerwobóle mogą pojawiać się u osób z niedoborem witamin z grupy B, szczególnie B1, B3, B6 i B12. Istotna tutaj jest zwłaszcza witamina B12, której brakuje osobom na dietach roślinnych i która musi być przez nie regularnie suplementowana. Witamina ta naturalnie występuje tylko w produktach odzwierzęcych.
Witaminy z grupy B biorą udział w produkcji neurotransmiterów, które przewodzą sygnały między komórkami nerwowymi. Ich niedobór może objawiać się również zaburzeniami psychicznymi.
W leczeniu neuralgii pomocne może być suplementowanie kurkuminy mającej działanie przeciwzapalne i łagodzące ból oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych (kwasów omega) wspierających między innymi działanie mózgu.
Psychoterapia w leczeniu nerwobólu
Psychoterapia może być użyteczna jako uzupełnienie leczenia neuralgii lub neuralgii nerwu trójdzielnego, zwłaszcza w kontekście zarządzania stresem, lękiem, depresją lub innymi problemami emocjonalnymi, które często towarzyszą tej chorobie. Neuralgia nerwu trójdzielnego jest schorzeniem fizycznym związanym z nagłymi, bardzo bolesnymi bólami twarzy, ale te bóle mogą wpłynąć na ogólny stan emocjonalny i jakość życia pacjenta. Psychoterapia może pomóc pacjentom radzić sobie z tymi skutkami ubocznymi.
Jeśli przyczyną występowania neuralgii jest nadmierny stres, to przydatne w leczeniu neuralgii będą także ćwiczenia wyciszające np. oddechowe, a także praktyki mindfullness i medytacje. Pacjent powinien również nauczyć się konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, a także rozpoznawać wczesne symptomy przebodźcowania nadmiarem stresu, dzięki czemu możliwe będzie podjęcie działania wcześniej i niedopuszczenie do pojawiania się objawów bólowych ze strony nerwów. Jesteś zainteresowana konsultacją psychologiczną? Umów wizytę – psychoterapia online
Nerwobóle a psychoterapia – dlaczego w przypadku neuralgii warto pracować z psychiką?
Nerwobóle często są jednym z objawów somatycznych, towarzyszących zaburzeniom psychicznym. W takim przypadku leczenie nerwobólu może odbywać się także, a w niektórych przypadkach nawet tylko na psychoterapii. W zależności od problemu, z jakim przychodzi pacjentka, jego złożoności i intensywności, długość oraz rodzaj psychoterapii będzie się różnił. Jej cel będzie jednak ten sam: pozbycie się nerwobólu poprzez przepracowanie problemów, które doprowadziły do jego powstania.
Często do neuralgii na tle psychicznym doprowadzają tłumione latami emocje i nadmiar stresu, z którym pacjentka nie potrafiła sobie poradzić. Trudności te znajdują ujście w ciele – objawiają się pod postacią nerwobólu. Z tego powodu w wielu sytuacjach można przewidzieć, kiedy kolejny atak nerwobólu się pojawi, bazując na wcześniejszych doświadczeniach i obserwując emocje towarzyszące chorującej osobie.
Psychoterapeuta współpracuje z pacjentem nad zrozumieniem mechanizmów, które doprowadziły do choroby i pokazuje mu inne, bardziej konstruktywne sposoby na radzenie sobie z określonymi problemami.
Psychoterapia zwykle wymaga przynajmniej paru miesięcy pracy, ale pierwsze efekty mogą być widoczne nawet po kilku pierwszych spotkaniach. Tak naprawdę, decydując się na psychoterapię, wchodzisz w proces, który ostatecznie doprowadzi Cię do pozbycia się dokuczliwych bólów, niezależnie od tego, jak długo by on trwał. Zwykle, im dłużej ktoś borykał się z problemem wcześniej, tym dłużej będzie trwała praca nad powrotem do zdrowia, choć nie jest to regułą dla wszystkich.
W przypadkach, kiedy u podstaw neuralgii leży zaburzenie psychiczne konieczne może być wprowadzenie farmakoterapii właśnie ze względu na tę chorobę np. leczenie za pomocą antydepresantów, które jednocześnie doprowadzą do zniknięcia nerwobóli.
Inne przypadki nerwobólu, w których może pomoć psychoterapia
W niektórych przypadkach, wsparcie psychologiczne może polegać na jednorazowej konsultacji. W przypadku, gdy nerwoból wywołało jakieś trudne, ale jednorazowe stresujące zdarzenie np. bolesna strata
Wsparcie psychologa lub psychoterapeuty może polegać także na pracy z osobami, których nerwobóle mają podłoże fizyczne, ale są na tyle uciążliwe, że chory podupada również na zdrowiu psychicznym np. zespół lęku uogólnionego, depresyjne myśli. W takim przypadku leczenie jest prowadzone dwutorowo – zarówno przez lekarza zajmującego się cielesnym powodem nerwobóli, jak i psychoterapeutę.
Życie z neuralgią nie jest łatwe, zwłaszcza jeśli bóle pojawiają się niespodziewanie i często. Na szczęście dzisiejsza medycyna zna skuteczne sposoby na walkę z nerwobólami. Jeśli Ty lub ktoś tobie bliski choruje na neuralgię – nie czekaj i zgłoś się po pomoc!
